Kada kažemo Klostridija uglavnom se misli na Klostridiju dificile ( lat. Clostridium difficile ), jednu od 7 podvrsti Klostridija. To su grupe anaerobnih , štapićastih, gram pozitivnih bakterija koje su uglavnom bezopasne za čoveka tj. svrstavamo ih u grupu saprofita.
Ipak, Clostridium difficile je najčešća bolnička infekcija što ne znači da se ne može razviti i u kućnim uslovima. Svakako je najčešći uzročnik upornih dijareja koje se razvijaju tokom hospitalizacije. Glavni uzročnik u brzom širenju u Evropi i Severnoj Americi je hipervirulentni soj Clostridium difficile.
Statistika kaže da se kod 2-5% odraslih osoba Clostridium difficile nalazi kao sastavni deo mikrobiote digestivnog trakta, kod starih osoba je kolonizacija čak 10-20 % a u bolničkoj sredini iznosi čak 20-50 %. Postavlja se pitanje kako i kada se razvija infekcija izazvana sa Cl. difficile koja može biti opasna po život ? Smatra se da je ova infekcija posledica prekomerne i dugotrajne upotrebe antibiotika a vrlo često i loše higijene ( pranje ruku ! ). Naime, kada se antibiotici širokog spektra delovanja koriste duži vremenski period dolazi do poremećaja normalne , zdrave flore digestivnog trakta jer se eliminišu ’’dobre’’ bakterije osetljive na upotrebljeni antibiotik a Clostridium difficile ostaje i umnožava se jer je otporna na isti antibiotik a vrlo često nastaju i novi sojevi Clostridium diffcile. Ova bakterija proizvodi dva toksina: toksin A i toksin B. Nastanak ovih toksina, poremećena zdrava flora digestivnog trakta kao i prekomerni rast Clostridium difficile dovodi do oštećenja sluzokože donjeg dela digestivnog trakta i upale debelog creva. Stanje koje karakteriše formiranje obloge od fibrina, mrtvog tkiva i leukocita na površini zapaljenog creva se naziva pseudomembranozni kolitis. Ovakvo stanje karakterišu uporne vodene dijareje ( i do 15 puta dnevno ), dehidratacija, bol u stomaku, grčevi, mučnina, gubitak apetita, povišena telesna temperatura…Ukoliko nije došlo do komplikacija simptomi infekcijom Cl. difficile mogu biti i blažeg oblika poput grčeva, dijareje i bola u stomaku.
Analiza stolice na Clostridium difficile
U pitanju je imunohromatografski test, koji se zasniva na reakciji antigen-antitelo a detektuje produkte bakterije Clostridium difficile:
- toksin A
- toksin B
- glutamatdehidrogenaza – GDH.
Reprezentativni uzorak je neformirana stolica, spontana i ne zahteva posebnu pripremu pacijenta. Rezultat se evidentira kao pozitivan/negativan i dobija se u toku dana.
Kada se radi test na Clostridium difficile?
Ukoliko imate neformirane ili česte stolice ( više od 7 dnevno ), praćene ili ne povišenom telesnom temperaturom a bili ste u skorije vreme hospitalizovani ili ste već duže vreme na antibiotskoj terapiji.
Ovo se posebno odnosi na:
- stariju populaciju jer rizik od pojave simptoma raste sa godinama
- pacijenti koji imaju oslabljen imuni sistem
- pacijenti koji imaju akutna ili hronična oboljenja debelog creva
- pacijenti koji su prethodno bili pogođeni infekcijom Clotridium difficile
- pacijenti koji su nedavno imali gastrointestinalnu operaciju
- pacijenti na hemoterapiji
Klostridija simptomi
Simptomi klostridije obično počinju 5 do 10 dana nakon početka uzimanja antibiotika. Međutim, simptomi se mogu javiti već prvog dana ili do tri meseca kasnije.
Blaga do umerena infekcija
Najčešći simptomi blage do umerene infekcije C. difficile su:
- Vodenasta dijareja tri ili više puta dnevno duže od jednog dana.
- Blagi bolovi i osetljivost stomaka.
Teška infekcija
Osobe koje imaju tešku infekciju C. difficile obično gube previše tečnosti, što dovodi do stanja dehidracije. Mogu zahtevati lečenje u bolnici zbog dehidracije. Infekcija C. difficile može izazvati upalu debelog creva. Ponekad može formirati fleke sirovog tkiva koje mogu krvariti ili stvarati gnoj. Simptomi teške infekcije uključuju:
- Vodenastu dijareju, 10 do 15 puta dnevno
- Bolove i jaku nelagodnost u stomaku
- Ubrzan rad srca
- Gubitak tečnosti, tj. dehidraciju
- Groznicu
- Mučninu
- Povećanje broja belih krvnih zrnaca
- Zatajenje bubrega
- Gubitak apetita
- Nadutost stomaka
- Gubitak težine
- Krv ili gnoj u stolici
Teška i nagla infekcija C. difficile može uzrokovati upalu debelog creva i povećanje njegove veličine, nazvano toksični megakolon.Takođe može uzrokovati sepsu, gde odgovor tela na infekciju oštećuje sopstvena tkiva. Osobe koje imaju toksični megakolon ili sepsu smeštaju se na intenzivnu negu u bolnici. Međutim, toksični megakolon i sepsa nisu česti kod infekcije C. difficile.
Neparno 10